door Frank van Rutten
AMSTERDAM - Als een donderslag bij heldere hemel maakte een tegenvallend Amerikaans huizencijfer op het Damrak een eind aan een opkrabbelend sentiment. Kende de AEX de laatste dagen nauwelijks grote schommelingen, donderdagmiddag zette de Amsterdamse hoofdindex een flinke stap terug. Harde klappen kregen TomTom en Air France-KLM terwijl ook de financials en oliegerelateerde fondsen onder grote druk stonden.

De AEX-index sloot 1,5% lager op 308,5 punten, iets boven het laagste niveau van de dag. Na het middaguur werd nog bijna de 315-grens aangeraakt. De Midkap-index deed het de gehele dag nog ietsje slechter en verloor 1,8% op 472,4 punten.

Handelaar Daam-Martijn van Holst van Fortis Bank Nederland noemde de stand op de beurs eerder op de middag nog twijfelachtig. "De AEX blijft al dagen min of meer op hetzelfde niveau steken. Veel volume is er niet, maar ik denk dat de koersen eerder de weg omhoog zullen kiezen dan omlaag. Deze week zullen de uitkomsten van de G20-top de meeste richting geven."

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek daalde de Nederlandse economie in het tweede kwartaal 5,4% in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar. Dat was 0,3% lager dan eerder geraamd.

Ook elders in Europa kleurden de indices dieprood. Parijs en Frankfurt verloren beide 1,7%. Uit Duitsland kwam vanochtend tegenvallend macronieuws naar buiten. De zogeheten IFO-index, die het vertrouwen meet van Duitse ondernemers, steeg in september minder hard dan verwacht.

De Amerikaanse beurzen kenden vanmiddag een hogere start maar zochten rap de weg naar beneden toen bekend werd dat de verkoop van bestaande huizen in augustus voor het eerst in vier maanden was gedaald. De verkoop was 2,7% lager dan een maand eerder. Analisten waren juist van een verdere verbetering uitgegaan.

Meevallende wekelijkse werloosheidscijfers gaven het sentiment zowel in de VS als aan deze kant van de oceaan eerder op de middag nog een positieve impuls. Het aantal eerste steunaanvragen nam vorige week met 21.000 af en kwam op 530.000. Analisten verwachtten juist een toename van het aantal aanvragen van 5000.

De AEX was over vrijwel de volledige breedte roodgekleurd. TomTom zag het meest van de koers verdampen en ging 4,4% achteruit.

Air France-KLM verloor 3,5%.

Veel invloed op de index had ook Arcelor Mittal dat -2,9% lager eindigde.

Verder verloren Reed Elsevier en Boskalis 2,9% respectievelijk 2,7%.

De oliegerelateerde fonden SBM Offshore en Fugro raakten een voorzichtige winstje dat 's middags kon worden genoteerd weer net zo vlug kwijt. Topman Tony Mace van SBM Offshore stelde eerder op de dag dat de oliesector zich momenteel in de herstelfase bevindt. ,,Er zijn tekenen dat zaken verbeteren'', aldus Mace in een vraaggesprek met het ANP. ,,Maar dat betekent niet dat we plotseling een dramatische verbetering zullen meemaken in onze sector.'' Het aandeel verloor 1,4%.

Fugro noteerde zelfs 3% onder het slot van een dag eerder en was daarmee een van de grootste verliezers. Royal Dutch Shell ging 1,2% achteruit.

De financiële waarden gingen eveneens flink achteruit. Aegon eindigde 2,3% lager, terwijl ING zelfs 3,1% onder het slot van een dag eerder de handelsdag afsloot.

DSM was juist een van de uitzonderingen met een koerswinst van 2,7% op €28,02. In de aanloop naar een analistendag maakte het chemieconcern voorbeurs bekend in sommige markten een verbetering van de omstandigheden te zien. Mede dankzij dat nieuws moest eerder op de middag voor het aandeel nog €28,65 betaald worden.

Ook handelaar Van Holst is verwachtingvol en positief over het fonds: "Met zulke geluiden is de kans groot dat over het derde kwartaal gunstige cijfers komen. Dat zou betekenen dat DSM vrijwel geen last heeft gehad van de zomerdip."

Alleen vastgoedfonds Corio sloot verder nog positief met 0,7% winst.

In de eveneens grotendeels roodgekleurde Midkap-index waren ASMI en Mediq de grootste verliezers met slotnoteringen van -4,7% en -4,6%.

SNS Reaal kondigde voorbeurs de uitgifte aan van circa 26 miljoen aandelen die 's middags al kon worden afgerond. De bankverzekeraar wil met het opgehaalde geld onder meer een gedeelte van de overheidssteun aflossen. Het aandeel sloot 3,2% lager op €5,17. Eerder in de ochtend was het verlies nog groter met een koers van €5,09.

Arcadis heeft een opdracht gekregen voor de ontwikkeling van een gebied rond Giethoorn, zo maakte het ingenieursbureau bekend. Het aandeel verloor desondanks 1,7% op €12,45. Het aandeel stond eerder op de dag nog op €12,88.

Aan de andere kant van de index hield Smit Internationale aan de handelsdag nog 1,5% over. Net als in de AEX was de andere winnaar een vastgoedfonds: VastNed Retail werd 0,5% hoger gezet.

In de AScX-index stal Super de Boer (+6,5%) de show na speculaties dat supermarktconcerns Schuitema en Sperwer een tegenbod voorbereiden op Super de Boer. Afgelopen vrijdag bracht branchegenoot Jumbo al een bod uit van €4,20 per aandeel. Later in de middag zou Super de Boer hebben verklaard dat ze uitsluitend een bod hebben ontvangen van de Brabantse keten Jumbo.

Pharming was eveneens in trek: 3,5% erbij. Het biotechnologiebedrijf meldde een doorbraak voor het stermedicijn Rhucin bij de Europese medicijnwaakhond. Pharming verwacht in de tweede helft van volgend jaar uitsluitstel te krijgen over goedkeuring van het medicijn.

InnoConcepts ging na de opmars van een dag eerder nog eens 1,5% vooruit, al was dat ietsje minder dan eerder in de middag.

Lokaal fonds Galapagos dikte 3,7% aan. Het biotechnologiebedrijf heeft de samenwerking met farmaciereus Schering-Plough uitgebreid. Dat levert Galapagos in een jaar tijd €2,8 miljoen op.

Neways en Hitt zaten ook in de lift met koerswinsten van 6,1% en 6,3%.

Telegraaf