Aaldert van Soest
Psychiaters Esther van Fenema en Bram Bakker voeren actie tegen de ‘dubieuze toetsing’ van euthanasie bij psychiatrische patiënten. Ze roepen collega’s op hun brief te ondertekenen.
Lijden
Onder de witte vlag van ‘humaniteit en barmhartigheid’ worden de grenzen van de euthanasiewet opgerekt. Dat schrijven Esther van Fenema, psychiater in het Leids Universitair Medisch Centrum, en Bram Bakker, publicist en psychiater in Amsterdam, in een actiebrief aan alle psychiaters in Nederland.
‘Euthanasie is alleen toegestaan bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden’, legt Van Fenema uit. ‘Om aan dat tweede criterium te voldoen, moeten alle behandelstappen doorlopen zijn.
Wij komen steeds vaker tot de conclusie dat dit niet is gebeurd bij psychiatrische patiënten die euthanasie krijgen. Daarnaast vragen wij ons af of er voldoende expertise en scherpte is in de regionale toetsingscommissies. Soms weigeren psychiatrische patiënten een behandeling, maar dat kan een symptoom zijn van de ziekte. Bovendien wisselen bij ons de behandelopties voortdurend. In de psychiatrie zou wat ons betreft euthanasie vooraf getoetst moeten worden, in plaats van achteraf.’
Wat merkt u in uw eigen praktijk van het oprekken van de euthanasiewet?
‘Als psychiater in een academisch centrum krijg ik regelmatig het verzoek om een second opinion. Ik heb weinig situaties gezien waarin alle behandelstappen doorlopen waren. Recent kreeg ik bericht over een vrouw die euthanasie had gekregen via de Levenseindekliniek. Zij was in behandeling bij een psychiater in opleiding onder mijn supervisie. Ik zag nog wel mogelijkheden voor behandeling, maar ben als eindverantwoordelijke niet eens geraadpleegd door de Levenseindekliniek. Dat vind ik onzorgvuldig.’
Maar de Levenseindekliniek zegt uitgebreid onderzoek te doen en de meeste euthanasieverzoeken van psychiatrische patiënten af te wijzen.
‘Het gaat niet om aantallen, maar om het principe. Elke patiënt die onzorgvuldig aan zijn eind komt, is er een te veel. Mijn patiënt is gewoon omgelegd, ik kan dat niet anders zien.’
Bent u tegen euthanasie bij psychiatrische patiënten?
‘Nee, ik zie geen principieel onderscheid tussen somatische en psychiatrische ziekten. Maar zorgvuldigheid is in de psychiatrie veel ingewikkelder. Een kankerpatiënt wil zelf meestal knokken tot het echt niet meer gaat, in de psychiatrie is dat anders. Ook de levensomstandigheden zijn heel bepalend. Soms leidt iets als een leuke Tinderdate of een reis naar Australië ineens tot een sterke verandering.’
Hoe staan uw collega’s in deze discussie?
‘Er is veel controverse op dit thema, maar de meeste collega’s hebben het er erg moeilijk mee. In EenVandaag uitte emeritus-hoogleraar Frank Koerselman zaterdag harde kritiek op de praktijk. Hij is erg fel en gebruikt grote woorden, maar verwoordt wel de mening van veel psychiaters. Ik schat dat zo’n 60 procent van de collega’s zich grote zorgen maakt en slechts 5 procent de huidige praktijk prima vindt. De rest is druk met andere zaken en houdt zich er minder mee bezig.’
Hoeveel psychiaters hebben de brief al getekend?
‘Binnen 24 uur hadden we twintig handtekeningen binnen. Dat is best veel voor een beroepsgroep. Als we er vijftig hebben, mogen we de brief presenteren in EenVandaag, maar ik verwacht dat het er meer worden. Ook hebben we al reactie van collega’s uit België die met ons willen samenwerken. We hopen dat beleidsmakers zich hierover gaan buigen, zodat de toetsing wordt aangescherpt.’
Nederlands Dagblad 17-11-17
| Talenassortiment |
|
