door Ruurd Ubels
Camiel Eurlings is geniaal. Of speelt de minister van Verkeer een spel? In het eerste geval is er sprake van een meesterzet van Eurlings, als hij de invoering van de kilometerheffing afhankelijk maakt van de internetpeiling van automobielclub ANWB
Stel dat Eurlings de meerderheid van die vier miljoen leden achter zich krijgt, dan is het kat-in-het-bakkie en verliezen zijn opponenten - met De Telegraaf voorop - hun slagkracht.
Of is het toch een spelletje? Dan speculeert Eurlings erop dat de ANWB-leden de voorgenomen kilometerheffing afwijzen, een oude wens van zijn partij; het CDA. In dat geval misbruikt de minister de inspraak van burgers om de Haagse democratie buitenspel te zetten.
Diverse Tweede Kamerleden vermoeden het laatste en dat zegt veel over het door Eurlings opgebouwde krediet. Dat is kennelijk niet zo groot.
De irritatie van de Haagse volksvertegenwoordigers is terecht. Wat is er mis met een politicus die het draagvlak onder zijn plannen wil weten of vergroten? Niets. Soms worden daar referenda voor gebruikt, bijvoorbeeld om te peilen op hoeveel steun ingrijpende gemeentelijke plannen kunnen rekenen. Maar hoe serieus moeten we de uitslag nemen van een internetpeiling binnen een belangenclub? Sinds wanneer is bijvoorbeeld een LTO-enquête onder boeren richtsnoer voor het mestbeleid?
Het is goed dat Eurlings draagvlak wil creëren voor de kilometerheffing. Het pleit voor hem dat hij zich niet opsluit in een geluidsdichte ivoren toren en wil weten wat in de samenleving speelt. De opmerking ,,als de gemiddelde automobilist er tegen is, komt de heffing er niet'' staat niettemin haaks op wat we tot nu toe onder democratie verstonden. De kern daarvan is dat we elke vier jaar politici kiezen om voor ons afwegingen te maken. Niet de mening van een belangengroep is doorslaggevend, maar de mate waarin politici erin slagen uiteenlopende opvattingen om te smeden tot goed beleid.
Een politicus die van zichzelf een doorgeefluik maakt van de (vermeende) volkswil, draagt de democratie ten grave. En daarmee zichzelf.
Weet Camiel Eurlings dit allemaal niet? Natuurlijk wel. Er moet dus meer aan de hand zijn: de gedachte dringt zich sterk op dat het CDA op het punt van de kilometerheffing een terugtrekkende beweging maakt en een reden zoekt dat te verkopen ('geen draagvlak'). Als Kamerlid was Eurlings altijd al tegen de kilometerheffing en ook de huidige CDA-fractie heeft zich nooit laten betrappen op veel liefde voor deze afspraak uit het coalitieakkoord.
De nu al decennia slepende strijd over de aanpak van de files dreigt met de opstelling van Eurlings op z'n minst opnieuw vertraging op te lopen. Ondertussen blijft de filedruk enorm.
Hoogste tijd te doen wat premier Balkenende tot de kernwaarden van zijn kabinet rekent: afspraken nakomen en daadkracht tonen.
Ned.Dagblad 26-01-10