De dag dat de dollar niet valt

door Melchert van Boheemen

De Amerikaanse dollar lijkt geen last te hebben van de recente renteverlagingen of naderende recessie in de VS. Per saldo is er weinig beweging in negatieve zin voor de dollar ten opzichte van een drietal maanden gelden toen de ellende als gevolg van de kredietcrisis zich in een flinke correctie begon te uiten.
Terwijl je zou denken dat door deze naderende recessie, de serie renteverlagingen en het feit dat de Amerikaanse Centrale Bank de geldkraan weer wijd open heeft gezet, de dollar een nieuw dieptepunt zou hebben bereikt.

Het scenario dat werd geschetst in de documentaire die door de VPRO in Tegenlicht werd uitgezonden is grotendeels uitgekomen behalve dat de dollar nog niet van haar voetstuk is gevallen. Ook zou het de Amerikaanse economie erg goed uitkomen dat de dollar eindelijk zou devalueren zoals werd geschetst.(Een geleidelijke devaluatie, en dus niet een daling van 30% op één dag). Immers, export kan de Amerikaanse motor weer laten draaien en een betere concurrentiepositie creëren in de globale economie.

Of zoals de Amerikanen het plegen te zeggen: “it is our currency but it is your problem”. Wat is dan de reden dat de dollar niet valt terwijl de fundamentele gronden anders zouden moeten tonen? Normaal gesproken worden prijzen of koersen bepaald door vraag en aanbod. Wat veroorzaakt dus in dit geval de grote vraag naar de dollar?

Een paar economen, zoals bijvoorbeeld Richard Russel met zijn Dow Theory Letters, kwamen in 2004 met een stelling dat inmiddels in de vergetelheid is geraakt, maar nu naar mijn mening uit begint te komen. Zij hebben het beestje de “synthetic dollar short” genoemd.

Uitgangspunt van deze theorie is dat de VS kampt met bergen aan schulden luidend in dollars. Als je geld leent om andere activa te kopen, zoals een huis of een bedrijf met de verwachting dat deze activa luidend in dollars in waarde zullen stijgen zit men de facto short in dollars. Deze schulden hebben gigantische proporties aangenomen. Welke weet niemand, maar vast staat wel dat het bedrag teveel nullen heeft om in één regel van deze column te vatten. In feite heeft dit dus een gigantische shortpositie ten opzichte van de dollar veroorzaakt. Dus veel aanbod in het recente verleden en derhalve ook een daling van die dollar.

De tijden zijn veranderd en thans heerst er een kredietcrisis en als iedereen schreeuwt om cash om deze schulden al dan niet gedwongen af te lossen krijg je het tegengestelde effect. Veel vraag naar de dollar. Dit is wat wij naar mijn mening nu in de financiele markten zien gebeuren en de reden dat de dollar niet valt.

Daarbij houden weinig beleggers rekening met dit scenario. De algehele consensus is immers een flinke daling van de dollar en een groot deel van het fundament van de financiele markten is op dit scenario gebouwd. Daarom zijn de gevolgen dat het niet gebeurt veel erger dan de dag waarop de dollar valt.

Normaal gesproken gaan centrale banken en investeerders ervan uit dat door een klassiek geval van dollardevaluatie de crisis kan worden bedwongen en de economie weer vlot getrokken kan worden. Als wapen daarvoor gebruikt de Federale bank dus deze renteverlagingen. Enige inflatie daarbij is meegenomen want daarmee inflateren de schulden deels weg.

Mijn stelling is dan ook dat zolang de markt massaal hefbomen wegwerkt en schulden af blijft lossen de dollar sterk kan blijven en zelfs flink kan gaan stijgen. Hierin schuilt dan ook mijn inziens een groter gevaar voor de wereldeconomie dan een devaluatie van de dollar zoals in de documentaire wordt geschetst met alle gevolgen van dien.

Een sterke dollar maakt de problemen waar wij nu inzitten alleen maar sterker. Met andere woorden een dalende dollar geeft in bepaalde mate het vertrouwen in de financiele markten op dit moment weer. Daaruit kan men opmaken dat beleggers weer risico's durven te nemen.

Misschien zouden wij in dit scenario de dollar kunnen gebruiken als contra-indicator voor het bepalen van het moment waarop de kredietcrisis grotendeels over blijkt te zijn.

Melchert van Boheemen is hoofd vermogensbeheer bij First Capital, www.firstcapital.nl . Hij schrijft zijn columns op persoonlijke titel. Privé belegt Van Boheemen niet in effecten.

Fin.Telegraaf 31-01-08